Xin gởi đến nhân vật đặc biệt một sự vinh danh đặc biệt.

Trên 2000 anh chị em Hmong, đến từ khắp phương trời, đã tham dự 3 ngày tang lễ của cha Yves Bertrais, OMI theo truyền thống Hmong, từ ngày 8 đến 10/6/2007, tại giáo xứ Saint-Marc d’Orléans, theo yêu cầu của cha, trước khi linh cửu được đưa về Prinquiau, Loire-Atlantique, quê hương của cha, để cử hành nghi lễ của Pháp.

Có những khoảnh khắc thể hiện đậm nét văn hóa rất huynh đệ và những buổi canh thức nối tiếp bằng những bữa ăn truyền thống, xen lẫn với những giây phút ca tụng bằng điệu hát, chứng nhân sống động và bằng lời kinh nguyện. Những nghi thức của các bậc trưởng lão, lời chúc và « nghi lễ những vòng hoa » rất ấn tượng, được dâng tặng bởi những đoàn đại diện của Canada, Mỹ, Úc, Trung Hoa, Lào, Việt Nam, Thái, Guyane và Pháp...Tang lễ rất là « Hmong », mà theo cha René Charrier, OMI anh em cùng sứ vụ Hmong và cũng là vị tuyên úy của cộng đoàn Hmong công giáo tại Pháp, thật là một buổi tang lễ chưa từng có.

Cộng đoàn Hmong đã triển lãm các hình ảnh và sách vở nói về cuộc sống và những tác phẩm của cha Yves Bertrais, hình ảnh về cha trên những bích chương thật to, một quyển sổ vàng để ghi lại cảm tưởng vinh danh cha và thu thập chữ ký. Bầu khí thật sâu đậm và thánh lễ bằng tiếng Hmong rất trang trọng đã nói lên tất cả sự gắn bó của cộng đoàn những người Hmong lưu vong từ đất Lào với con người sẽ luôn mãi là cha của họ. Người cha với hai ý nghĩa : cha tinh thần của cộng đoàn công giáo Hmong, vì qua chức vụ linh mục của cha, năm 1953 cha  Bertrais đã rửa tội cho Ya Ja No, người Hmong công giáo đầu tiên và từ đó có nhà thờ công giáo hmong đầu tiên tại Lào ; cha của «văn hóa Hmong » vì ngài là chuyên gia không những đã thu thập không biết mỏi mệt những truyền thống truyền khẩu Hmong, nhưng cha còn là người nồng cốt đã sáng tạo ra chữ viết Hmong từ những thu thập truyền khẩu đó, nhờ vậy, ngày nay, tám triệu người Hmong rải rác trên khắp thế giới có thể liên lạc với nhau dễ dàng hơn. Sự ra đi của cha Yves Bertrais, người đã nhận huân chương danh dự ở Cayenne vào năm 1991, rồi cha cũng đã nhận từ tổ chức Path to Peace Foundation ( được lập nên để thi hành Sứ vụ thường kỳ của Tòa thánh bên cạnh Liên Hiệp Quốc) huân chương Sứ giả Hòa bình, tại Nữu Ước năm 1998.

Chúng ta đã mất đi một trong những gương mặt truyền giáo – nhân chủng học của những thế hệ sau cùng, mà chúng ta khó có thể tìm được trong tương lai.

Đình Hương, OMI

Dịch và trích từ Chanson Philippe,

« Le père Yves Bertrais des Oblats de Marie Immaculée (1921-2007)